Onderzoekers: Electoraal Register bruikbaar voor presidentsverkiezingen

Op 7 oktober vinden presidentsverkiezingen plaats in Venezuela. Oppositiekandidaat Henrique Capriles neemt het op tegen huidig president Hugo Chávez. De Nationale Kiesraad (CNE) organiseert de verkiezingen en houdt  toezicht. De oppositie erkent de CNE als legitieme toezichthouder, maar heeft wel kritiek op het functioneren van het instituut en haar instrumenten. Onderzoekers van de Andrés Bello Universiteit onderzochten het belangrijke Electoraal Register. In deze post een uitleg over het Register, het onderzoek en de uitkomsten.

Logo van de Nationale Kiesraad

Een register dat fraude mogelijk maakt?
In het Electoraal Register staat wie mag stemmen. Volgens beheerder CNE zijn dat op dit moment 18.903.143 Venezolanen. In principe staat iedere volwassene in het Electoraal Register. Maar volgens de oppositie laat het beheer te wensen over: sommigen claimen zelfs dat er meer kiesgerechtigden in het Register staan dan dat er volwassenen in Venezuela zijn! Dit zou komen doordat er fictieve personen in staan, en overleden Venezolanen niet uit het Register zijn gehaald. Het moge duidelijk zijn dat een vervuild Electoraal Register fraude mogelijk maakt, maar hoe groot is het probleem eigenlijk?

De onderzoekers vergeleken demografische voorspellingen van het Nationale Statistiekbureau (INE) met de gegevens van de meest recente versies van het Electoraal Register. Het idee is simpel: als iedere volwassen Venezolaan mag stemmen, moet het aantal stemgerechtigden in het Electoraal Register ongeveer gelijk zijn aan het aantal volwassenen in de demografische statistieken. Ook vergeleken ze de Venezolaanse bevolkingspiramide met de leeftijdsopbouw van het Electoraal Register. Men keek op zowel nationaal, deelstaat- als gemeenteniveau. Afwijkingen zouden kunnen wijzen op een vervuild Electoraal Register.

Onderzoeksresultaten
De claim dat er meer Venezolanen staan ingeschreven in het Register dan dat er volwassenen zijn, wordt niet ondersteund door het onderzoek. De onderzoekers constateerden wel afwijkingen op deelstaat- en lokaal niveau. De afwijkingen zijn relatief groot, tot wel 150%. Ze hebben echter betrekking op (absoluut gezien) kleine groepen kiezers. Hierdoor is de impact van de afwijkingen op het Electoraal Register bijzonder klein volgens de onderzoekers.

Op basis van de onderzoeksgegevens is er volgens de onderzoekers geen reden om het huidige Electoraal Register niet te gebruiken tijdens de verkiezingen. De CNE dient wel een kwaliteitsslag te maken met het uitschrijven van overleden Venezolanen, zeggen de onderzoekers. Anders raakt het Register op termijn teveel vervuild. Hieronder een lijst van opvallende constateringen uit het onderzoek:

1. Er is geen noemenswaardig verschil tussen het aantal Venezolanen van 18 jaar en ouder enerzijds en het aantal stemgerechtigden volgens het Electoraal Register anderzijds.
2.Tussen staten zijn wel verschillen waar te nemen: hoe meer inwoners een staat heeft, hoe lager het percentage volwassenen dat als stemgerechtigden in het Electoraal Register staat ingeschreven. Bij zeer dunbevolkte staten is het aantal stemgerechtigden in het Electoraal Register juist hoger dan het aantal volwassenen dat in die staat woont.
3. In 44 procent van de gemeenten zijn meer kiesgerechtigden dan volwassenen. Deze onregelmatigheid komt vooral voor in kleine gemeenten op het platteland. Omdat in de 44 gemeenten slechts 16 procent van de volwassenen woont,is de impact van deze onregelmatigheden klein.
3. Volgens schattingen zouden in 2012 tot nu toe 76.000 Venezolanen uitgeschreven moeten worden wegens overlijden. In slechts 27.000 gevallen werd dat ook daadwerkelijk gedaan. Hierdoor zouden dus ten onrechte 50.000 Venezolanen ingeschreven staan. Omdat het in totaal slechts 0,3 procent van het aantal kiezers betreft, is ook hier de impact klein.

Final thoughts
Zelf heb ik enkele bedenkingen bij het onderzoek: ten eerste is de grootste zwakte dat de onderzoekers hebben gewerkt met voorspellingen van demografische gegevens in plaats van exacte gegevens, die zijn namelijk nog niet beschikbaar. Het meetinstrument rammelt dus enigzins. Dat doet afbreuk aan de resultaten, en maakt het moeilijk om op basis van de resultaten uitspraken te doen over het Electoraal Register. Misschien zeggen de uitkomsten meer over de (foute) voorspellingen van demografische gegevens.

Ten tweede: als we de methodologie van de onderzoekers aannemen, is het moeilijk om te accepteren dat men  laconiek doet over de gevonden afwijkingen. De afwijkingen worden geaccepteerd omdat ze ‘absoluut’ gezien klein zijn. Maar als je in een jaar al 50.000 ‘vergeten’ uitschrijvingen constateert, kun je je misschien afvragen hoe dat de afgelopen jaren is geweest.

Dat de onderzoekers zich dat wel realiseren, laat men doorschemeren de aanbeveling die men aan de CNE doet: maak werk van een goede uitschrijving van overledenen om het Register betrouwbaarder te maken.

Wie het gehele Spaanstalige rapport wil lezen, kan het hier downloaden.